Doğadaki tüm canlılar kendilerini dış tehlikelere karşı bir koruma isteği ve güdüsü içerisindedirler. Bazı organizmalar her uyarana karşı tepki verirken, bazıları ise zamanla bu uyaranlara karşı adaptasyon gösterir ve tepkisiz kalırlar. Dünya üzerindeki en zeki ve düşünebilen canlı olan insanoğlu; tehlikeleri görür, analiz eder ve tehlikenin boyutuna göre tepki verir. Bazı durumlarda bu tepki yetersiz kalır ve insanın zarar görmesi, yaralanması ve hatta hayatını kaybetmesi gibi üzücü sonuçlar oluşabilir.
Toplumların sanayileşmeye başlamasıyla birlikte çalışanların sağlık ve güvenliği daha önemli bir hale gelmiştir. Yaşanan teknolojik gelişmeler, endüstriyel ekipmanlar, makineler, kimyasal maddeler ve daha bir çok şey insan için ciddi tehlike ve riskler doğurmuş, çalışanların eskiye nazaran daha çok zarar görmesine neden olmuşlardır. İş yaşantısındaki bu endüstriyel gelişim sürecinde insanların kendini koruma güdüsü de tek başına yetersiz kalmıştır. Bazen üretim baskısı, bazen aşırı kazanma isteği bazen de tehlikeler hakkında bilgi sahibi olmamak da kendini koruma güdüsünün körelmesine neden olmuştur. Yaşanan tüm bu gelişmeler insan hayatını korumaya yönelik adımlar atma ihtiyacını doğurmuş, bunun sonucunda “İş Sağlığı ve Güvenliği” kavramı ortaya çıkmıştır.
Tarihte yapılan ilk iş sağlığı ve güvenliği çalışmalarından bir kaç örnek verecek olursak;
Tarihçi Heredot, çalışanların verimli olabilmesi için yüksek enerjili besinlerle beslenmeleri gerektiğine değinmiş,
Aristo, gladyatörler için özel diyet önermiş,
Plini, çalışma ortamındaki tehlikeli tozlara karşı çalışanların korunması amacıyla başlarına torba geçirmelerini önermiştir
Günümüz dünyasında iş sağlığı ve güvenliği, yaygın bilinen adıyla İSG, çalışma yaşamının ayrılmaz bir parçası haline gelmiş multidisipliner bir bilim dalıdır. İçinde; tıp, mühendislik, sosyoloji, psikoloji gibi farklı disiplinleri barındırır. Onu çalışma yaşamına bu kadar penetre eden durumlara bir kaç soruyla bakalım.
Nedir bu iş sağlığı ve güvenliği?
Tanımına bakacak olursak; İşin yapılması sırasında çeşitli nedenlerden kaynaklanan sağlığa ve güvenliğe zarar verebilecek koşullardan korunmak amacı ile yapılan sistemli ve bilimsel çalışmalardır. Daha özet bir dille, çalışanları korumak amacıyla yapılan tüm uygulamalar İSG’nin ilgi alanına girmektedir. İş Sağlığı ve Güvenliği, tüm çalışanların fiziksel, zihinsel ve sosyal olarak iyi seviyelerde olmasına ve bu seviyelerin geliştirilmesine yardımcı olur.
Çalışanlara ne gibi faydaları var?
Bu sorunun yanıtı aslında çok basit. Çalışanın sağlıklı ve güven içinde olduğu bir çalışma ortamı sağlanması. Sonuçta, çalışanı işyerinde kendinden çok düşünen bir sistemin olmasını herkes ister diye düşünüyorum. Üstelik aşağıda değineceğimiz tehlike ve riskleri düşündüğümüzde, her gün evimize sağlıklı bir şekilde gitmemizi sağlayan İSG sisteminin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha görmüş olacağız.
Çalıştığımız ortam bu kadar riskli mi?
Bazı durumlarda ve gerekli önlemler alınmadığında evet, çalışma ortamı gerçekten riskli olabilir. İşyerlerindeki tehlike ve riskler çalışma ortamına göre değişmekle birlikte, elektrikli ekipmanlar, tesisatlar, bilgisayarlar, mutfak ekipmanları, makineler, kimyasallar, şirket araçları, stres faktörü, masa başı çalışmalar, işyeri zemini, merdivenler ve daha sayamadığımız bir çok şey genel tehlike kaynakları örnekleridir. Bununla birlikte; çalışanların tehlikeler hakkında bilgi sahibi olmaması, iş sağlığı ve güvenliği konusunda eğitim almadan çalışmaları, güvensiz davranışlar göstermeleri de risk oluşturacak faktörlerden sayılabilir. Tüm bu tehlike ve riskleri düşündüğümüzde bizi bunlara karşı koruyan bir sistemin olması iş sağlığı ve güvenliğinin çalışana olan faydasını ve iş yaşantısının neden ayrılmaz bir parçası olduğunu göstermektedir.
İşyerine faydaları nelerdir?
İş sağlığı ve güvenliği, işletme ve üretim güvenliğini sağlar. Aslında, çalışanların sağlığı ve güvenliği için alınan önlemler işletmenin güvenliğini de beraberinde getirir. Çok basit bir örnekle; yangına karşı alınan tedbirler (söndürme sistemleri, uyarı sistemleri vb) aynı zamanda işyeri ekipman ve malzemelerinin de korunmasını sağlayarak maddi anlamda da işyerine katkı sağlar.
İş sağlığı ve güvenliği biliminde amaçlardan biri sıfır iş kazası ve meslek hastalığı yaklaşımıdır. Çalışma ortamında gerekli tüm önlemler alındığında ve çalışanların da bu önlemlere eşlik edici bir yaklaşım sergilediklerinde bu sıfır kaza politikasının gerçekleşmemesi içten bile değildir. Başarılı bir çalışma hayatı sürdürürken yaşayacağın küçük bir iş kazası, herşeyi değiştirebilir. Müthiş başarılara imza atarken iş sağlığı ve güvenliği hep seninle olsun.
Issız bir işyerine düşersen, yanına alacağın üç şey; Başarı, iş sağlığı ve iş güvenliği olsun.
Comments